Đây là cuốn chuyên khảo đúc rút từ kết quả của Đề tài nghiên cứu cùng tên, thuộc Chương trình NCKH Trọng điểm cấp bộ “Nghiên cứu, đánh giá tổng thể về gia đình thời kỳ Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa đất nước và Hội nhập quốc tế” do Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam chủ trì trong các năm 2017-2019.
Phần thứ nhất của cuốn sách đề cập đến những vấn đề lý luận và phương pháp luận về tầng lớp trung lưu nói chung và gia đình trung lưu ở Việt Nam. Một chân dung xã hội của các gia đình trung lưu ở Việt Nam đã được khắc họa thông qua những đặc điểm nhân khẩu - xã hội cơ bản như quy mô và kiểu loại gia đình, các nhóm tuổi, cấu trúc lực lượng lao động, cấu trúc nghề nghiệp, mức sống, thu nhập và chi tiêu, tài sản và nhà ở, học hành của con cái, các quan hệ gia đình cơ bản (giữa vợ và chồng, giữa cha mẹ và con cái), v.v…
Phần thứ hai của cuốn sách tập trung phản ánh vai trò của gia đình trung lưu trong các quá trình phát triển kinh tế - xã hội - văn hóa hiện nay ở nước ta. Nổi bật là những đóng góp của gia đình trung lưu trong phát triển kinh tế, với tư cách là nguồn cung ứng lao động chất lượng cao, khối lượng tiêu dùng lớn tạo nên cầu nội địa và kích thích sản xuất phát triển, tạo việc làm và đóng thuế. Trong phát triển xã hội và văn hóa, các gia đình trung lưu đã thể hiện sự tham gia và tính tính cực xã hội trong các lĩnh vực của đời sống xã hội; vừa giữ gìn và bảo lưu nhiều giá trị cốt lõi, tích cực của mô hình gia đình truyền thống, vừa tiếp thu các giá trị mới của mô hình gia đình hiện đại trong bối cảnh hiện nay.
Kết luận quan trọng của cuốn sách là: các gia đình trung lưu ở Việt Nam hiện nay vẫn đang trong giai đoạn hình thành, có những đóng góp nhất định vào các quá trình phát triển kinh tế - xã hội - văn hóa. Song thực thể này mới chỉ “lớn” về lượng nhưng chưa “mạnh” về chất, đặc biệt trong tương tác với các quá trình phát triển văn hóa - xã hội. Lý do chính nằm ở bối cảnh xã hội Việt Nam đang chuyển đổi, trong đó các gia đình trung lưu cũng đang trong quá trình khẳng định vai trò, vị thế của mình.
Cuốn sách cung cấp những thông tin hữu ích cho các nhà quản lý và hoạch định chính sách về phát triển xã hội, về phân tầng xã hội, nhằm thúc đẩy sự tham gia tích cực hơn của các gia đình trung lưu, để họ trở thành hình ảnh đại diện cho xã hội Việt Nam hiện đại với xu hướng “trung lưu hóa” trong tương lai.
Sách cũng là tài liệu tham khảo hữu ích cho những người làm công tác nghiên cứu và đào tạo về xã hội học gia đình, về phân tầng xã hội và phát triển xã hội và về tầng lớp trung lưu ở Việt Nam hiện nay.
Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc !