Văn học và văn hóa tâm linh (Kỷ yếu hội thảo)

Quan hệ giữa văn học và văn hóa tâm linh là mối quan hệ vô cùng phức tạp, đặc biệt là mối quan hệ với tín ngưỡng, tôn giáo. Bởi thế, để hiểu sâu kỹ mối quan hệ này, giới nghiên cứu gần như phải bắt đầu từ những vấn đề cơ bản nhất: Tâm linh là gì? Nó tồn tại ra sao? Tâm linh và văn hóa tâm linh ảnh hưởng đến văn học trên những bình diện nào? Khả năng biểu đạt chiều sâu tâm linh và văn hóa tâm linh của văn học có phải là vô hạn? Sự khám phá về tâm linh của văn học sẽ làm giàu có gì hơn cho đời sống tinh thần của nhân loại?... Mọi diễn giải về đời sống tâm linh và khả năng biểu đạt văn hóa tâm linh của văn học, vì thế, đòi hỏi phải xuất phát từ quan điểm khoa học, tránh rơi vào cực đoan, phiến diện. Trong lĩnh vực văn học, sự xuất hiện của yếu tố tâm linh và cái kỳ ảo đã khiến cho văn học trở nên phong phú, nhiều màu sắc hơn. Thậm chí, câu hỏi vì sao văn học Việt Nam đương đại nhiều “ma” đến thế đã trở thành mối băn khoăn của nhiều người? Cho dù có nhiều cách để lý giải mối băn khoăn này, nhưng về cơ bản, có thể coi đây là phương cách để văn học vượt thoát cái nhìn duy lý và lối mòn phản ánh hiện thực giản đơn. Hơn nữa, việc miêu tả đời sống tâm linh cũng là một biểu hiện sinh động về sự đổi mới tư duy nghệ thuật, thể hiện nỗ lực khám phá chiều sâu vô thức và “cái tôi ẩn giấu” của các nhà văn trong quá trình sáng tạo của họ. Ý thức được sự cấp thiết của vấn đề nghiên cứu, Viện Văn học đã phối hợp với Khoa Văn học và Ngôn ngữ - Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh đồng tổ chức Hội thảo "Văn học và văn hóa tâm linh" vào năm 2014. Trên cơ sở gần 100 tham luận gửi đến Ban Tổ chức, Ban Biên soạn đã tiến hành tuyển chọn, biên tập một số công trình tiêu biểu để xuất bản cuốn “ Văn học và văn hóa tâm linh” nhằm đáp ứng yêu cầu của bạn đọc.